قبل از اینکه بخواهیم از موضوع های مرتبط با چگونگی کارکرد توجه و میزان اهمیت توجهآگاهی (ذهن آگاهی/ مایندفولنس) در زندگیمان عبور کنیم، باید به مسئله مهم دیگری اشاره کنیم که همان ماهیت خودآگاهی (هشیاری[۱])، درک احساس زنده بودن، و آگاهی از وجودمان به عنوان خود (self) میباشد. یک ایده بسیار مهم در توجهآگاهی (ذهن آگاهی/ مایندفولنس)، ماهیت آگاهی ماست.
منبع: کتاب آموزش ذهن برای شفقت ورزی، نوشته دکتر پل گیلبرت و ترجمه دکتر پیمان دوستی و گلناز قدرتی
این موضوع را در نظر بگیرید که ما یک نقطه از آگاهی هستیم که در طول زمان حرکت میکنیم. توجه شما در لحظهای که گذشته یا در لحظهای که در آینده میآید، وجود ندارد. لحظهای درباره این موضوع تامل کنید. شما در حال حاضر، و فقط در حال حاضر وجود دارید! البته، در تصورات خود میتوانید مواردی را از گذشته به ذهن خود بیاورید یا موضوع های دیگری را در آینده تصور کنید، اما شما در آنجا وجود ندارید! ما فقط در حال و همین لحظه وجود داریم. توجهآگاهی (ذهن آگاهی/ مایندفولنس) راهی برای کمک به ما در جهت درک این موضوع است و اینکه بتوانیم در همین لحظهای که هستیم بیشتر زندگی کنیم! همچنین این موضوع به ذهنمان کمک میکند تا تماماً در جایی که هستیم، باشیم.
خودآگاهی (هشیاری) موضوع جالبی است زیرا به دلایل دیگری نیز باید به آن فکر کنید. خودآگاهی (هشیاری) همانند یک نورافکن است. قدرت نورافکن میتواند به چیزهای مختلفی نور بتاباند: یک کتاب روی میز، یک گیاه، یک تصویر روی دیوار، یا نقطه کثیف فرش، اما به خودش نوری نمیتاباند. یک آینه میتواند بسیاری از چیزها را منعکس کند اما نمیتواند تصویری از خودش را منعکس کند.
خودآگاهی (هشیاری) مانند آینه است. از سوی دیگر، آب را در نظر بگیرید: آب میتواند حاوی سم و یا دارو باشد، اما در اصل فقط آب است، نه آن چیزی که در آن وجود دارد. میتوانیم ذهن خود را بدین گونه درنظر بگیریم و سعی کنیم آن را در قالب یک نورافکن به عنوان طبیعت خودآگاهی (هشیاری) تجسم کنیم- چیزهایی که توسط نورافکن روشن میشوند را درنظر بگیرید (به عنوان مثال هیجانهایمان، یک جریان فکری، تخیل هایی درباره آینده، و یا خاطراتی مربوط به گذشته)، اما همچنین میتوانیم یاد بگیریم که خودآگاهی (هشیاری) را از ماهیت ذهن و آنچه که شامل آن میباشد، تفکیک کنیم.
اگر دوباره از مثال آب استفاده کنیم، درست همانطور که آب میتواند توسط چیزهای مختلف کدر و یا رنگی شود- خودآگاهی (هشیاری) نیز میتواند با احساسهای مختلفی نظیر عصبانیت یا اضطراب، و یا با خاطراتی ناخوشایند عجین شود. یکی از جنبههای توجهآگاهی، یادگیری توجه کردن به واقعیت موجود به صورت آگاهانه و نه محتوای ذهنمان میباشد. در این لحظه یادگیری توجه کردن به خودآگاهی (هشیاری) یک عنصر اساسی توجهآگاهی است. اگر کمی این کار دشوار به نظر میرسد، نگران نباشید زیرا ما بارها آن را تمرین خواهیم کرد.
[۱]. consciousness