روان شناسی اجتماعی در عمل: کاربردآن در حقوق و بهداشت

روان شناسی اجتماعی و نظام حقوقی

بازجویی های پلیس

بهترین راه بازجویی از مظنون چیست؟

ما ترجیح می دهیم که پلیس از رویکرد استنطاقی، یعنی جستسجوی کشف حقیقت استفاده کند تا اینکه بخواهد از رویکرد هماوردی، یعنی سعی برای اثبات مقصر بودن متهم استفاده کند.

یک امکان برای جلوگیری از تحریف ها حین بازجویی، الزامی شدن ضبط ویدئو بازجویی ها به وسیله پلیس می باشد. اما در این روش مشکل این است که ما تمایل به درک چیزی را داریم که در مرکز توجه ماست. بسیاری از این نوارهای ویدئویی به طور کامل روی متهم متمرکز هستند و در نتیجه ممکن است همبستگی های گول زننده رخ دهد، زیرا هرچیزی که در مرکز توجه ما قرار می گیرد، مرکز تفکر آغازین ما می شود.

یک عامل دیگر که بر بازجویی های پلیس اثر می گذارد، مکان بازجویی است که بازجوها ترجیح می دهند در محلی رعب آور مانند اداره پلیس بازجویی کنند. تحت این اوضاع شاهد یا متهم معمولا سه چیز را تجربه می کند. ۱) نوعی عدم اطمینان درباره پاسخ های درست، ۲) تاحدودی اعتماد کردن به افسری که سئوال می کند، و ۳) نوعی انتظار گفته نشده که بایستی پاسخ را بداند و در نتیجه جواب نمی دانم یا به خاطر نمی آورم را کمتر می دهند و نهایتا شخص وادار می شود که آن را باور کند، خصوصا اگر حین بازجویی به وسیله خوب است، یا لبخند از سوی افسرد تقویت بگیرد.

جنبه های دیگری از بازجویی: نفوذ اجتماعی در عمل

وقتی یک بازجو جرم را کوچک جلوه دهد یا خود را حمایت کننده نشان می دهد، نوعی قول ضمنی وجود دارد که تنبیه نسبتا ملایم خواهد بود. نه تنها این فن که مبتنی بر خود شیرینی است، موثر است، بلکه از مسائل حقوقی مربوط به تهدید متهم نیز اجتناب می کند.

پلیس گاهی نتایج دستگاه دروغ سنج ساختگی، اطلاعات انگشت نگاری جعلی، شناسایی به وسیله شاهد قلابی، و اطلاعات دروغین درباره اعتراف همدست، به مظنونان ارائه می کند.

اثرات پوشش رسانه ای بر ادراک از متهمان

رویدادهای روزانه ای که در جریان محاکمه در صدر روزنامه و رسانه قرار می گیرد، می تواند موجب اثر تقدم شود، یعنی تمایل به اینکه اطلاعاتی که ابتدا دریافت می کنیم، نفوذ قوی تری بر برداشت های ما از دیگران دارند.

شاهدان عینی: آیا شهادت همان قدر که دلمان می خواهد باور کنیم، درست است؟

شهود اغلب افراد بی گناه را به عنوان مجرم شناسایی می کنند، جزئیات را به اشتباه به یاد می آورند یا گاهی چیزهایی را به یاد می آورند که هیچ وقت اتفاق نیافتاده است. چند دلیل برای تحریف حافظه وجود دارد.

تلقین پذیری تحت تاثیر سوال تلقینی و خطاهای ناشی از جعل منبع مثل اسناد خاطرات به منابع غلط، برخی از دلایل تحریف حافظه هستند.

نقش هیجان ها: بازبینی عاطفه و شناخت

احساسات کنونی یا هیجان های ما اغلب اثراتی نیرومند بر شناخت های ما دارند. چنین اثراتی اغلب وقتی شاهد قربانی یک جر هم هست، رخ می دهند.

زمان و اطلاعات تداخل کننده

گذشت زمان بین رویداد و به یاد آوردن موجب می شود شاهد تحت تاثیر اطلاعات پس رویدادی گمراه کننده مثل پرسش های پلیس، داستان های رسانه ها و اظهار نظرهای ابراز شده به وسیله دیگران قرار گیرد.

تحریف و ساختن حافظه: به یاد آوردن آنچه هیچ گاه رخ نداده است

هرچند حافظه حیرت انگیز است، اما کامل نیست و مستعد بسیاری از خطاهاست. خاطره پردازی یعنی ایجاد خاطرات برای رویدادهایی که ما هرگز تجربه نکرده ایم. آنها به وسیله گفته ها یا اعمال دیگران به نحوی در ذهن ما کاشته می شوند، همچنین مجسم کردن یک رویداد می تواند خاطرات کاذبی درباره آن ایجاد کند.

یادآوری خاطرات فراموش شده رویدادهای آسیب زا

بعضی از یادآوری خاطرات آسیب زا در اوایل زندگی ممکن است نادرست باشند و به رویدادهایی اشاره کنند که امکان نداشته رخ داده باشند.

افزایش دقت شهود

یک رویکرد امید بخش شامل مصاحبه پیشرفته با شاهدان است که از شاهدان خواسته می شود هرچیزی را که می توانند به خاطر بیاورند گزارش کنند. این کار به آنها امکان استفاده از قرینه های بزایابی چندگانه را می دهد. همچنین گاهی از شاهدان خواسته می شود که رویدادها را از چشم انداز دیگر و با چندین ترتیب متفاوت توضیح بدهند، نه فقط یک چشم انداز یا ترتیبی که رویدادها عملا رخ داده اند. به خط کردن متهم نیز فن دیگری است که پلیس از آن استفاده می کند. روشش دیگر ارائه تصویری از صحنه جرم و قربانی به شاهد قبل از شناسایی متهم است.

اثر وکلای مدافع، قضات، متهمان و اعضای هیات منصفه

وکلای مدافع: هماورد شاکی و دفاع کننده

در جریان محاکمه، وکلا اجازه ندارند از شاهدان سوالات تلقینی بپرسند، اما در جریان بازجویی ها، سوالات تلقینی مجاز هستند. نا دیده گرفتن اطلاعاتی که واکنش هیجانی را بر می انگیزند، تقریبا غیر ممکن است و ممکن است موجب آلودگی ذهنی شوند. یعنی فرایندی که طی آن قضاوت ها، هیجان ها و رفتارها تحت تاثیر پردازش ذهنی قرار می گیرند که تحت کنترل ما نیستند.

ویژگی های متهم و ویژگی های اعضای هیات منصفه

حتی امروزه، نژاد متهم می تواند در نظام حقوقی تاثیر بگذارد. علاوه بر آن ظاهر جسمانی، جنسیت و پایگاه اقتصادی و اجتماعی نیز مهم است. علاوه بر اینها، شیوه ای که متهمان در دادگاه رفتار می کنند نیز می تواند اثراتی قوی داشته باشد.

جنسیت: باورها، نگرش ها و ارزش های اعضای هیات منصفه

یکی از تفاوت های بین هیات منصفه مرد و زن، در خصوص تهاجم جنسی است. به عنوان مثال، در قضاوت روی موارد تجاوز به عنف، مردان بیشتر از زنان احتمال دارد که نتیجه بگیرند تعامل جنسی توافقی بوده است.

اعضای هیات منصفه دارای سوگیری ارفاقی، یعنی اعتقاد به اینکه متهم خود نیز یک قربانی است، کمتر احتمال دارد رای به محکومیت دهند. برعکس، اعضای هیات منصفه اقتدار گرایی قانونی، یعنی فرض بر اینکه متهم مسئول انجام جرم است، بیشتر احتمال دارد که رای به گناهکار بودن متهم بدند.

همچنین سوگیری تایید نیز ممکن است اثراتی داشته باشد که تنها اطلاعات همخوان با عقاید اولیه هیات منصفه مورد توجه و به خاطر سپرده شوند.

روان شناسی اجتماعی و بهداشت شخصی

سلامت و بیماری عملا به وسیله تعامل پیچیده ای بین عوامل ژنتیکی، روان شناختی و اجتماعی تعیین می شود.

فشار روانی(استرس): علت ها، معلول ها و کنترل

منابع اصلی فشار روانی و اثرات آنها بر بهداشت شخصی

فشار روانی تراکمی و مجموعی، به جای فشار روانی حاصل از هر رویداد استرس زا به تنهایی، با مشکلات بهداشت و سلامت ربط دارد. افرادی که گزارش می کنند دچار فشارهای مزمن هستند، بیشتر احتمال دارد گرفتار سرماخوردگی و سایر بیماری ها نسبت به افرادی که عوامل فشارزای حاد را تجربه می کنند، بشوند. همچنین، گرفتاری های شدت کم نیز می توانند با فراوانی بیشتر، تاثیر خود را جبران می کنند.

فشار روانی(استرس) چگونه بر سلامت اثر می کند؟

استرس با تخلیه منابع ما از جمله عاطفه منفی و برهم زدن تعادل فیزیولوژیکی ما، شیمی درونی ما را به هم می ریزد و کارآمدی سیستم ایمنی را پایین می آورد. قرار گرفتن در معرض استرس مزمن می تواند سطح گردش لمفوسیت ها(گلبول های سفیدی که با عفونت و بیماری می جنگند) را پایین آورده و سطح کورتیزول را بلا برده که نظام ایمنی ما را سرکوب می کند، لذا استرس های مزمن در بیماری های قلبی عروقی نقش بازی می کنند.

استرس دارای اثرات مستقیم و غیر مستقیم می باشد. اثرات مستقیم آن بر سیستم ایمنی و کارکردهای بدن است و اثرات غیر مستقیم آن بر سبک زندگی، رفتارهای مربوط به بهداشت مثل اقدام به موقع برای فوریت های پزشکی و همینطور رفتارهای مربوط به تندرسی می باشد.

کنار آمدن با فشار روانی(استرس)

کنار آمدن یعنی شیوه هایی که اثرات نامطلوب استرس را کاهش داده و به برآمدن از عهده علل آن کمک کنیم. این موضوع دارای سه راهبرد اصلی می باشد. ۱) کنار آمدن هیجان محور، یعنی تلاش برای جایگزین کردن هیجان های ایجاد شده به وسیله استرس با هیجان های مثبت تر، ۲) کنارآمدن مسئله محور، یعنی تلاش برای تغییر دادن خود موقعیت، و ۳) جلب حمایت اجتماعی، یعنی تکیه بر منابع هیجانی و تکلیفی فراهم شده به وسیله حمایت دیگران. هرچند روشن است که دریافت حمایت اجتماعی برای سلامت مهم است، ولی یافته های اخیر ظاهرا نشان می دهند که ارائه حمایت اجتماعی به دیگران نیز ممکن است به همان اندازه دریافت آن مهم باشد.

تفاوت های جنسیتی در مکانیسم های کنار آمدن

زنان گستره وسیع تری از راهبردهای کنارآمدن را به کا می برند تا مردان، از جمله دو راهبرد مساله محور و هیجان محور. به علاون زنان بیشتر احتمال دارد راهبردهایی را به کار ببرند که شامل اظهارات کلامی به دیگران یا به خود است، مرور مکرر درباره  مساله، به کار بردن خودگفتگویی مثبت و طلب حمایت عاطفی از دوستان و خانواده. برعکس، مردان بیشتر احتمال دارد که اجتناب از مساله یا کنارکشیدن از آن را به کار ببرند. جالب اینکه شواهدی وجود نداشت که مردان بیش از زنان مستقیما با مساله روبرو می شوند.

مبنای این تفاوت این است که جامعه از زنان انتظار دارد در مواقع فشار روانی برای حمایت به دیگران رو کند و احتمال دیگر این است که زنان عوامل فشارزا را شدیدتر از مردان تصور می کنند و موجب دست زدن به صورت گسترده تر به راهبردهای کنار آمدن مانند طلب کمک از دیگران می شود.

ویژگی های شخصی و سلامت: خصومت، کمال گرایی و پایگاه اجتماعی اقتصادی

خشم و خصومت

الگوی رفتاری نوع A اغلب دشواری های میان فردی زیادی با دیگران ایجاد می کند. به علاوه افرادی که در مولفه خصومت یا خشم بالا هستند، نشان داده اند که ریسک بالاتری از نظر ابتلا به بیماری های قلبی دارند. سطح بالای خصومت در افراد مسن پیش بینی کننده بیشتری برای بیماری های قلبی نسبت به الکل، سیگار، کالری و کلسترول می باشد.

کمال گرایی: راه دیگری که می توانیم بدترین دشمن خودمان باشیم

کمال گرایی معارهای شخصی و کمال گرایی خود انتقادی، هر دو می توانند زیان آور باشند، اما کمال گرایی خود انتقادی برای سلامت زیان آور تر است.

پایگاه اجتماعی اقتصادی

هرچه افراد از این نظر بالاتر باشند، بهداشت شخصی آنها بهتر است. یکی از دلایل دسترسی بیشتر به امکانات مراقبت های بهداشتی است و عامل دیگر هوش عمومی آنهاست که به توانایی یادگیری و حل مساله اطلاق می شود.

ترویج سبک زندگی سالم

افراد دارای ادراک خویشتن مثبت درباره پیری گرایش به درک زندگی خود به صورت امیدبخش و ارضا کننده و ارزشمند بودن و زنده ماندن دارند درحالی که افراد دارای ادراک خویشتن منفی زندگی خود را پوچ و بی ارزش درک می کنند و عمر کوتاه تری دارند.

سبک زندگی سالم سبکی است که در آن از رفتارهایی که به طور بالقوه برای سلامت زیان آورند، اجتناب کنیم و به دنبال زود کشف کردن و درمان موثر بیماری ها وقتی پیش می آیند، باشیم.

روند رو به رشد چاقی: چشم انداز روان شناختی

ژنتیک و عوامل محیطی نقش مهمی در چاقی بازی می کنند. در سال های اخیر حجم پرس های غذا به طور چشم گیری افزایش داشته است و مردم تمایل دارند پرس های غذای خود را به طور کامل بخورند. عوامل اجتماعی نیز نقش مهمی بازی می کنند. نخست مردم به اندازه گذشته پیاده روی نمی کنند. عامل دیگر تبلیغات فریبنده رسانه ها برای غذاها و تنقلات پر کالری است. بالاخره عامل دیگر این است که نشسته غذا خوردن به سرعت در حال ناپدید شدن است. سرانجام هنجارهای مربوط به وزن به این واقعیت اشاره دارد که وزن زیاد یک بخش زندگی بهنجار زندگی است.

راهکارهایی برای تغییر اوضاع

۱) از تنقلات دارای کالری بالا اجتناب کنید. ۲) وقتی گرسنه نیستید خارج از عادت غذا نخورید. ۳) از وسوسه اجتناب کنید. ۴) بیشتر راه بروید. ۵) به جای نوشابه آب بنوشید. ۶) استرس خود را پایین بیاورید. ۷) رژیم های غذایی مد روز را انتخاب نکنید. ۸) اگر موفق شدید وزن خود را پایین بیاورید، این کارها را رها نکنید.

پیمان دوستی

بهار ۱۳۹۷

برگرفته از کتاب روان شناسی اجتماعی دکتر بارون و همکاران، ترجمه دکتر کریمی